Miya - insonning eng murakkab va eng kam o’rganilgan tana a’zosi. Biz u haqida ko’p tasavvurga ega emasmiz, ammo miya haqida ajoyib faktorlar yetarlicha.
Nerv impulsi 270 km/s tezlikka ega.
Miya ish faoliyati uchun shunday energiya kerakki, hatto uning quvvatidan 10 vattli lampochka yoqish mumkin.
Inson miyasidagi bir hujayra istalgan ensklopediyadan 5 marta ko’p ma’lumot saqlash kuchiga ega.
Qon aylanish sistemasiga kiradigan Kislorodning 20%i miya uchun sarflanar ekan.
Kunga nisbatan tunda inson miyasi faolroq bo’ladi.
Olimlarni aytishlaricha IQ darajasi baland odamlar ko’p tush ko’rarkan.
Neyronlar(miya hujayralari) insonni butun umri davomida o’sib rivojlanib boradi.
Axborotlar turli neyronlardan turlicha tezlikda tarqaladi.
Miyani o’zi og’riqni his qilmas ekan.
Miyaning 80%i suvdan iborat.
Sochlar va tirnoqlar
Aslida, bu tirik tana a’zolari emas, ammo bu borada ayollarning fikrlari o’zgacha, ya’ni ularning tirnoq va sochlariga qancha pul sarflashlarini hisoblasangiz hayron qolasiz.
11. Yuzdagi tuklar tananing boshqa joydagilarga nisbatan tezroq o’sadi.
12. Kun ora inson o’rtacha 60 – 100 soch tolasi yo’qotadi.
13. Ayol kishining soch diametri erkak kishinikiga nisbatan 2 marta kichikroq.
14. Insonning bir soch tolasi 100 g ga yaqin yukni ko’tara oladi.
15. O’rta barmoqdagi tirnoq boshqa barmoqdagi tirnoqlardan tezroq o’sadi.
16. Shimpanze tanasining 1 sm kvadrat qismidagi tuklar soni inson boshining 1 sm kvadrat qismidagi soch tolalari bilan teng miqdorda ekan.
17. Malla sochli odamlarda boshqa tusdagi sochli odamlarga nisbatan soch tolalar soni ko’proq ekan.
18. Qo’limizdagi tirnoqlar oyoqlardagi tirnoqlarga nisbatan 4 marta tezroq o’sadi.
19. Inson sochining o’rtacha umr davomiyligi 3-7 yil hisoblanadi.
20. Sezilarli kal bo’lish uchun sochlarni yarmini olib tashlash kerak bo’ladi.
21. Inson sochi doimiy yangilanib turadi.
Ichki a’zolar
Biz hech qachon ichki a’zolarimiz bezovta qilmaguncha ular haqida eslamaymiz, lekin ular tufayli biz nafas olamiz, oziqlanamiz, yuramiz va boshqalar.
22. Ichimizdagi eng katta ichki a’zo bu – ingichka ichakdir.
23. Inson yuragi shunday bosim yaratadiki, xatto qon 7 metr balandlikka sochilishi mumkin.
24. Oshqozonda hosil bo’ladigan kislota hatto britva lezviyasini butunlay yemirishga qodir.
25. Inson tanasidagi tomirlarning umumiy uzunligi – 96 kmga yaqin.
26. Oshqozon har 3-4 kun ichida mutloq yangilanadi.
27. O’pkani yoygandagi umumiy yuza tennis maydonining yuzi bilan teng.
28. Ayol kishining yuragi erkak kishining yuragiga nisbatan tezroq uradi.
29. Olimlarning aytishicha jigarning 500dan ortiq funksiyalari mavjud.
30. Aorta tomirning diametri bog’ sug’orishda quviri diametriga teng.
31. Yurak sig’ishi uchun chap o’pka o’ngdagisidan kichikroq.
32. Ichki organlarni ko’p qismini olib tashlab ham uzoq vaqt yashash mumkin.
33. Buyrak osti bezlari inson umri davomida o’z razmerini o’zgartirib boradi.
Tanamizning ajabtovur funksiyalari
Biz ular haqida ko’p gapirishni xohlamaymiz, biroq har kuni ularni kerakligini his qilib turamiz. Mana bizning tanamizga oid eng qiziqarli bir necha faktlar:
34. Chuchkurish tezligi 160 km/soat ekan.
35. Yo’tal tezligi hatto 900 km/soatga yetadi.
36. Ayollar erkaklarga qaraganda ikki marta ko’proq ko’zini ochib yumadi.
37. To’liq peshob pufakchasi softbol sportining koptogi razmeriga yetadi.
38. Inson hayoti davomida iste’mol qiladigan mahsulotlarning 75%ini suv tashkil etadi.
39. Oyoqlarimizda 500 000ga yaqin ter bezlari mavjud bo’lib, ular hatto kuniga 1 litrgacha ter ishlab chiqarishi mumkin.
40. Inson hayoti davomida shunchalik ko’p so’lak ishlab chiqaradiki, undan ikki basseyn hovuzini to’ldirish mumkin.
41. Inson tanasidan kuniga o’rtacha 14 marotaba gaz chiqaradi.
42. Quloqning ichki tomonidan ishlab chiqariladigan oltingugurt quloq salomatligi uchun foydali.
Jinsiy aloqa va hayotning yaralishi
Jinsiy aloqa – ko’pi taqiqlanishiga qaramasdan, inson hayotining va munosabatlarining muhim qismi. Ehtimol siz